22 Eylül 2025
GAYRİMENKUL SERTİFİKALARININ AVANTAJLARI VE İÇERDİĞİ RİSKLER
GAYRİMENKUL SERTİFİKALARININ AVANTAJLARI VE İÇERDİĞİ RİSKLER
AVANTAJLAR
Küçük Sermeye ile Büyük Projelere Ortaklık Şansı
Yatırımcılar cüzi sermaye miktarları ile dev projelerdeki milyonlarca liralık gayrimenkullere ortak olabilir ve ölçek ekonomisinin getirilerinden faydalanabilir. Bu sayede gayrimenkule erişim olanağı artar.
Portföy Çeşitlendirme İmkanı
Yatırımcılar tüm sermayesini bir projedeki tek bir gayrimenkule bağlamak yerine sertifikası ihraç edilen birkaç projeden alarak portföyünü çeşitlendirerek riskini dağıtabilir.
Güvence Mekanizması
Toplanan fonlar Takasbank nezdinde blokeli olarak tutulup inşaat ilerledikçe serbest bırakıldığından yüklenici şirketin yatırımcıyı zarara uğratma riski minimize edilmiş olur.
Alım Satım Kolaylığı (Likidite)
Sertifikalar borsada işlem gördüğü için bir gayrimenkulün satışına göre çok daha hızlı sürede satış gerçekleştirilebilir ve yatırımın nakde dönüştürülmesi kolaylaşır.
Şeffaflık ve Denetim
Gayrimenkul yatırımlarında bir sürpriz ile karşılaşmamak için mimari proje, statik proje, yapı ruhsatı, kat karşılığı sözleşmesi vb. çok sayıda teknik detay incelenmek durumundadır. Gayrimenkul sertifikasında tüm bunlar kurul başvurusu sürecinden itibaren SPK tarafından denetlenir.
Tapu Edinme İmkanı
Yeterli sayıda sertifikayı satın alan yatırımcı projenin tamamlanması durumunda tapusunu alarak fiziki gayrimenkul maliki olabilir.
Kar Potansiyeli
Sertifikalar borsada işlem gördüğü için yatırımcı al-sat işlemleri ile karını artırabilir veya zarar edeceğini düşündüğünde fiziki bir gayrimenkulün satışına göre çok daha hızlı bir şekilde yatırımını nakde çevirebilir. Uzun vadeli yatırım yapmak isteyen yatırımcı ise proje tamamlanana kadar istediği sürece sertifikaları elinde tutup değer artışından faydalanabilir.
RİSKLER
Piyasa Riski
Sertifikalar borsada işlem gördüğü için fiyatları arz-talebe bağlı olarak düşebilir veya sabit kalabilir.
Proje Gecikmesi veya Tamamlanmaması Riski
İnşaatın belirlenen sürede bitmemesi veya proje ilerleme planında gecikmeler yaşanması yatırımcı açısından zaman kaybı ve belirsizlik yaratır. Banka garantisi ve tali edim devreye girse bile bu aksaklıklar sertifikaların değerinin düşmesine veya beklenen getirinin sağlanamamasına neden olabilir.
Değerleme Riski
Gayrimenkul sertifikalarının nominal değeri gayrimenkul raporlarında yer alan teknik detaylar ve takdir edilen değere göre belirlenir. Eğer piyasa rapordaki öngörüleri karşılamazsa yatırımcı beklediği getiriyi elde edemeyebilir.
Likidite Riski
Her ne kadar sertifikalar borsada işlem görüyor olsa da yatırımcının satmak istemesi durumunda yeterli talep gelmezse yatırım nakde çevrilemeyebilir yada istenilen fiyata satılamayabilir.
Asli Edim – Tali Edim Riski
Yeterli sayıda sertifikası olmayan veya fiziki gayrimenkul edinmek istemeyen yatırımcı tapu yerine nakit olarak alacağını almak durumundadır. Bu tali edim olarak adlandırılır. Tali edimde nakit ödeme büyük oranda proje satış gelirlerine bağlı olduğu için yatırımcının getirisi beklenenden daha düşük kalabilir.
Makroekonomik ve Siyasi Riskler
Genel ekonomik ve politik ortamdan kaynaklanan faiz, enflasyon, döviz kuru vb. riskler tüm yatırım araçlarını etkilediği gibi gayrimenkul sertifikalarını da olumsuz etkileyebilir